30 دسامبر 2022- متفورمین، محبوب ترین داروی کاهش دهنده قند خون در جهان، به نظر می رسد که دارویی با پتانسیل های فراوان باشد. در سال‌های اخیر، گزارش‌هایی مبنی بر اینکه متفورمین، عملکرد میتوکندری را در افراد مبتلا به دیابت بهبود می‌بخشد، به کند کردن پیشرفت بیماری مزمن کلیوی(CKD)  کمک می‌کند و ممکن است خطر مرگ ناشی از COVID-19 را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاهش دهد، منتشر شده است. اکنون، یک مطالعه جدید ادعا کرده است که متفورمین ممکن است به عنوان درمانی برای فیبریلاسیون دهلیزی(AF، ضربان قلب نامنظم یا سریع)عمل کند.

متفورمین چیزی است که داروشناسان آن را "یک داروی با قابلیت کاربری های مجدد" می نامند. اگرچه برای درمان یک بیماری ساخته شده است، اما محققان دریافته ‌اند که می‌توان آن را برای درمان سایر بیماری‌ها «تغییر هدف» داد. این گزارش جدید که در مجله پزشکی Cell Reports Medicine منتشر شده است، حاصل تلاش محققان کلینیک کلیولند است که به طور خاص به مطالعه قابلیت استفاده ی مجدد از متفورمین علاقه داشتند. به گفته ی دکتر مینا چانگ، نویسنده ارشد این مطالعه، "پیدا کردن داروها یا روش‌هایی برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی به دلیل عوارض جانبی جدی بالقوه دشوار است، و نیاز قابل توجهی به درمان های جدید برای فیبریلاسیون دهلیزی وجود دارد، زیرا در بیش از یک دهه گذشته هیچ داروی جدیدی برای این مشکل تایید نشده است".

تیم تحقیقاتی از روش‌های با تکنولوژی بالا، از جمله توالی‌یابی ژنتیکی، «محاسبات پیشرفته فارماکوپیدمیولوژیک مبتنی بر داده» و «تحلیل مجاورت شبکه مبتنی بر ترانسکریپتوم بافت دهلیز انسانی» استفاده کردند. آنها گفتند: ما شروعAF را در بیمارانی که تحت درمان با متفورمین بودند، با استفاده از داده‌های پرونده بیماران در مقیاس بزرگ از انبار داده‌های سازمان پزشکی نورث وسترن(NMEDW)  بین سال‌های 2011 تا 2021 ارزیابی کردیم.

متفورمین ژن های مرتبط با فیبریلاسیون دهلیزی را هدف قرار می دهد

محققان کشف کردند که متفورمین کمتر از 30 ژن مرتبط با فیبریلاسیون دهلیزی را هدف قرار می دهد، و اثرات مستقیمی بر بیان ژن در هشت مورد از آنها دارد. تیم تحقیقاتی با فهرستی از 2800 داروی مورد تایید FDA شروع کرد اما با مطالعه سه منبع آن را کاهش دادند: نقشه ای از تعاملات بین پروتئین ها به نام "اینتراکتوم"، شبکه ای از ژن های مرتبط با فیبریلاسیون دهلیزی، و اهداف مولکولی یا ژنتیکی هر دارو. چندین دارو امیدوارکننده به نظر می‌رسیدند، اما مشخص شد که متفورمین احتمالاً بیشترین استفاده را به عنوان درمان فیبریلاسیون دهلیزی دارد.

به دلیل روش های پیشرفته ای که محققان برای تجزیه و تحلیل خود به کار بردند، توانستند اکتشافات خود را با سرعت شگفت انگیزی انجام دهند. پرفسور فیکسیونگ چنگ، از موسسه تحقیقاتی لرنر کلینیک کلیولند و یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه، گفت: ما می‌توانیم با این روش بیش از 10 سال از مسیر توسعه دارو را کوتاه کنیم. ما از قبل اطلاعات دارو را داریم و فقط باید آن را به روشی بسیار کارآمد محاسباتی مانند فناوری هوش مصنوعی آزمایش کنیم، زیرا ما یک هدف دارویی جدید پیدا نکرده ایم که آزمایش آن در افراد 20 سال طول بکشد.

یکی از دلگرم ‌کننده ‌ترین جنبه‌های این تحقیق جدید این است که استفاده از متفورمین ممکن است منجر به عوارض جانبی کمتری شود، که نتیجه ی رایج درمانAF است. امروزه، داروهای فیبریلاسیون دهلیزی با تأثیر بر سیستم الکتریکی بدن کار می‌کنند، اما یک رویکرد جایگزین ممکن است به همان اندازه مؤثر باشد، و احتمال عوارض جانبی کمتری داشته باشد.

در مرور تحقیقاتی کلینیک کلیولند که در وب سایت شبکه غدد درون ریز منتشر گردید، دکتر گرگوری ام. وایس، اظهار داشت: این رویکرد ممکن است برای پزشکان معمولی و حتی دانشمندان سنتی بیگانه باشد، زیرا واضح است که تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر ماشین است. این نوع از تحقیقات نه تنها به حوزه ما کمک می کند، بلکه در آینده به روش اصلی تحقیقات در این زمینه و سایر زمینه ها تبدیل می شود. گام بعدی باید یک مطالعه مشاهده‌ای برای بررسی شیوع  AFدر بیمارانی باشد که متفورمین را برای دیابت یا پیش دیابت مصرف می‌کنند. اگر ارتباطی از نظر بالینی یافت شود، آزمایشات آینده نگر می تواند آغاز شود. نویسندگان نشان داده‌اند که بدون ثبت ‌نام بیماران یا اتلاف وقت برای پیگیری مسیری که به بن ‌بست می ‌رسد، می‌توان مسیرهای جدیدی را یافت. در اصل، "پزشکی شبکه" به محققان این امکان را می دهد که از یک مرحله بگذرند و با بیشترین احتمال کشف درمان های جدید، مستقیماً به تحقیقات بپردازند. این یک چشم انداز هیجان انگیز برای پزشکان و بیمارانی است که از  AF و بسیاری از شرایط دیگر رنج می برند.

منبع:

https://www.diabetesselfmanagement.com/news-research/2022/12/30/metformin-for-atrial-fibrillation/